หลักการทำข้อสอบเงื่อนไขภาษา

การทำข้อสอบเงื่อนไข มีหลักการไม่เหมือนกับข้อสอบ กพ. ประเภทอื่นๆ มีหลักการที่ควรทำ ดังนี้

1) อ่านโจทย์ให้เข้าใจอย่างเร็ว

2) สร้างตาราง หรือวาดแผนผังให้ครบถ้วน เท่าที่จะทำได้

3) ลงรายละเอียดในตารางหรือแผนผังไปตามลำดับ  ที่มีปัญหาจดไว้ข้างๆ ก่อน เมื่อพบว่า จะต้องลงที่ใด ก็นำมาลงไว้

4) ทำข้อสอบด้วยความมั่นใจ และใช้เวลาให้น้อยที่สุด ข้อสอบแบบนี้ ถ้าไม่มั่นใจหรือขาดความมั่นใจ ผิดแน่นอน

เงื่อนไข

- มีบ้าน 5 หลังสีของบ้านแต่ละหลังต่างกัน (มี 5 สี) ส่วนสัญชาติของคนที่อยู่ในบ้านแต่ละหลัง (มี 5สัญชาติ) ตลอดจนอาหารที่คนในบ้านกิน (มี 5 ประเภท) รวมทั้งเครื่องดื่มที่คนในแต่ละบ้านดื่ม (มี 4 อย่าง) และสัตว์เลี้ยงอยู่ในแต่ละบ้าน (มี 5 ชนิด) ไม่ซ้ำกัน

- คนอังกฤษอยู่ในบ้านสีแดง

- คนสเปนมีหมาหนึ่งตัว

- คนในบ้านสีเขียวดื่มกาแฟ

- คนรัสเซียดื่มชา

- บ้านสีเขียวอยู่ติดด้านขวาของบ้านสีขาว

- คนกินหมูเลี้ยงนก

- คนในบ้านสีเหลืองกินสเต็ก

- คนที่อยู่บ้านกลางดื่มนม

- คนนอรเวย์อยู่บ้านหลังแรก

- คนกินเนื้อแกะอยู่ติดกับคนเลี้ยงวัว

- คนที่อยู่บ้านหลังที่ติดกับบ้านของคนเลี้ยงม้ากินสเต็ก

- คนกินปลาดื่มน้ำส้ม

- คนญี่ปุ่นกินผัก

- คนนอรเวย์อยู่บ้านที่ติดกับบ้านสีน้ำเงิน

- คนที่บ้านขาวสุดเลี้ยงแมว

ข้อที่ 1.  ข้อสรุปที่ 1 ชาวสเปนอยู่บ้านหลังที่ 4 ชอบกินปลาและดื่มน้ำส้ม

ข้อสรุปที่ 2 ชาวรัสเซียอยู่ในบ้านหลังสีน้ำเงินชอบกินเนื้อแกะ และเลี้ยงม้า

ข้อที่ 2.  ข้อสรุปที่ 1 คนที่อยู่บ้านหลังสีเหลือง ชอบกินสเต็ก  และเลี้ยงแมว

ข้อสรุปที่ 2 คนที่อยู่บ้านหลังสีเขียว  ชอบดื่มกาแฟ และเลี้ยงวัว

ข้อที่ 3.  ข้อสรุปที่ 1 คนที่อยู่บ้านหลังสีแดง  ชอบกินเนื้อหมู  และเลี้ยงนก

ข้อสรุปที่ 2 คนที่อยู่บ้านหลังที่ 2 มีบ้านสีน้ำเงิน  ชอบดื่มน้ำชา

ข้อที่ 4.  ข้อสรุปที่ 1 คนที่อยู่บ้านหลังสีขาว  ชอบดื่มนม  และเลี้ยวแมว

ข้อสรุปที่ 2 คนที่อยู่หลังที่ 5 ชอบดื่มกาแฟ  มีสัญชาติญี่ปุ่น

ข้อที่ 5.  ข้อสรุปที่ 1 คนที่ชอบกินผักอยู่บ้านหลังที่ติดกับบ้านของคนเลี้ยงหมา

ข้อสรุปที่ 2 คนที่อยู่บ้านหลังสีเหลือง ไม่ชอบดื่มเครื่องดื่ม เป็นชาวนอรเวย์

วิเคราะห์

สรุปกันก่อนว่า บ้าน 5 หลังดังกล่าวมีอะไรบ้าง ดังนี้

สี	1) แดง	2) เขียว	3) ขาว	4) เหลือง	5) น้ำเงิน
สัญชาติ	1) อังกฤษ	2) สเปน	3) รัสเซีย	4) นอรเวย์	5) ญี่ปุ่น
อาหาร	1) หมู	2) สเต็ก	3) แกะ	4) ปลา	5) ผัก
เครื่องดื่ม	1) กาแฟ	2) ชา	3) นม	4) น้ำส้ม
สัตว์เลี้ยง	1) หมา	2) นก	3) วัว	4) ม้า	5) แมว

ต่อไป อ่านข้อความเพื่อจะนำข้อมูลลงตาราง ดังนี้

- คนนอรเวย์อยู่บ้านหลังแรก

- คนนอรเวย์อยู่บ้านที่ติดกับบ้านสีน้ำเงิน

- คนที่อยู่บ้านกลางดื่มนม

- บ้านสีเขียวอยู่ติดด้านขวาของบ้านสีขาว

ตรงนี้ต้องทำความเข้าใจให้ดี  ถ้าภาษาตรรกวิทยาหรือภาษาเงื่อนไขกล่าวว่า “บ้านสีเขียวอยู่ติดด้านขวา” ก็หมายถึงว่า บ้านหลังนั้นอยู่ขวามือสุดด้วย ดังนั้น บ้านหลังที่ 5 จึงมีสีเขียว หลังที่ 4 จึงมีสีขาว

- คนที่บ้านขาวสุดเลี้ยงแมว

- คนในบ้านสีเขียวดื่มกาแฟ

จากข้อมูลดังกล่าว เราสามารถใส่ข้อมูลในตารางได้ดังนี้

 ต่อไป อ่านข้อความเพื่อลงข้อมูลเพิ่มเติม ดังนี้

- คนอังกฤษอยู่ในบ้านสีแดง

จากตารางด้านบน เราเหลือจะต้องใส่ช่องสีแดงได้ 2 ช่อง บ้านหลังที่ 1 กับหลังที่ 3 แต่บ้านหลังที่ 1 เป็นของชาวนอรเวย์ไปแล้ว ดังนั้น บ้านหลังที่ 3 จึงมีสีแดงและเป็นของคนอังกฤษ และบ้านหลังที่ 1 ต้องเป็นสีเหลือง

- คนในบ้านสีเหลืองกินสเต็ก

- คนที่อยู่บ้านหลังที่ติดกับบ้านของคนเลี้ยงม้ากินสเต็ก

- คนรัสเซียดื่มชา

- คนกินเนื้อแกะอยู่ติดกับคนเลี้ยงวัว

- คนญี่ปุ่นกินผัก

- คนสเปนมีหมาหนึ่งตัว

- คนกินปลาดื่มน้ำส้ม

- คนกินหมูเลี้ยงนก

จากข้อมูลดังกล่าว เราสามารถใส่ข้อมูลในตารางได้ครบถ้วน ดังนี้

ต่อไป จึงเริ่มทำข้อสอบ ดังนี้

ข้อที่ 1.  ข้อสรุปที่ 1 ชาวสเปนอยู่บ้านหลังที่ 4 ชอบกินปลาและดื่มน้ำส้ม [จริง]

ข้อสรุปที่ 2 ชาวรัสเซียอยู่ในบ้านหลังสีน้ำเงินชอบกินเนื้อแกะ และเลี้ยงม้า [จริง]

คำตอบที่ถูกต้องในข้อนี้ คือ ข้อ ก.

ข้อที่ 2.  ข้อสรุปที่ 1 คนที่อยู่บ้านหลังสีเหลือง ชอบกินสเต็ก  และเลี้ยงแมว [ไม่จริง]

ข้อสรุปที่ 2 คนที่อยู่บ้านหลังสีเขียว  ชอบดื่มกาแฟ และเลี้ยงวัว [ไม่จริง]

คำตอบที่ถูกต้องในข้อนี้ คือ ข้อ ข.

ข้อที่ 3.  ข้อสรุปที่ 1 คนที่อยู่บ้านหลังสีแดง  ชอบกินเนื้อหมู  และเลี้ยงนก [จริง]

ข้อสรุปที่ 2 คนที่อยู่บ้านหลังที่ 2 มีบ้านสีน้ำเงิน ชอบดื่มน้ำชา [จริง]

คำตอบที่ถูกต้องในข้อนี้ คือ ข้อ ก.

ข้อที่ 4.  ข้อสรุปที่ 1 คนที่อยู่บ้านหลังสีขาว  ชอบดื่มนม  และเลี้ยวแมว [ไม่จริง]

ข้อสรุปที่ 2 คนที่อยู่หลังที่ 5 ชอบดื่มกาแฟ  มีสัญชาติญี่ปุ่น [จริง]

คำตอบที่ถูกต้องในข้อนี้ คือ ข้อ ง.

ข้อที่ 5.  ข้อสรุปที่ 1 คนที่ชอบกินผักอยู่บ้านหลังที่ติดกับบ้านของคนเลี้ยงหมา [จริง]

ข้อสรุปที่ 2 คนที่อยู่บ้านหลังสีเหลือง ไม่ชอบดื่มเครื่องดื่ม เป็นชาวนอรเวย์ [จริง]

คำตอบที่ถูกต้องในข้อนี้ คือ ข้อ ก.

ข้อสอบเงื่อนไขภาษา ชุดที่ 1

ขอให้ท่านทำข้อสอบก่อน โดยจดคำตอบไว้ แล้วไปดูเฉลยด้านล่าง

เงื่อนไขที่ 1.

กนก อดิเรก  และสุกิจ เป็นเพื่อนกัน

- ทั้งสามคนชอบปลูกดอกไม้ เล่นกีฬา มีอาชีพและโรคประจำตัวไม่ซ้ำกัน

- ไม้ดอกและอาชีพของแต่ละคนจะมีพยัญชนะหน้าเหมือกับพยัญชนะตัวหน้าของชื่อของเขา

- ไม้ดอกที่เขาชอบปลูกคือ กุหลาบ  อัญชัน  และสายหยุด

- อาชีพของเขาคือ  กสิกร  อาจารย์  และสถาปนิก

- โรคประจำตัวที่พวกเขาเป็นคือ โรคกระเพาะ  โรคผิวหนัง และโรคลำไส้

- กีฬาที่เขาชอบเล่นคือ  วอลเลย์บอล  บาสเกตบอล  และฟุตบอล

- สุกิจเป็นโรคกระเพาะและชอบเล่นฟุตบอล

ข้อที่ 1.  ข้อสรุปที่ 1 กนกมีโรคประจำตัวคือ โรคลำไส้

ข้อสรุปที่ 2 อดิเรกมีโรคประจำตัวคือโรคผิวหนัง

ข้อที่ 2.  ข้อสรุปที่ 1 สุกิจเป็นอาจารย์และเป็นโรคกระเพาะ

ข้อสรุปที่ 2 อดิเรกเป็นกสิกร  และเป็นโรคผิวหนัง

ข้อที่ 3.  ข้อสรุปที่ 1 ถ้ากนกเป็นโรคผิวหนัง  อดิเรกจะเป็นโรคลำไส้

ข้อสรุปที่ 2 ถ้ากนกเล่นวอลเลย์บอล  อดิเรกจะชอบเล่าบาสเกตบอล

ข้อที่ 4.  ข้อสรุปที่ 1 กนกและอดิเรก  อาจเป็นโรคผิวหนังเหมือนกันก็ได้

ข้อสรุปที่ 2 อดิเรกชอบปลูกอัญชัน  และเล่นวอลเลย์บอล

ข้อที่ 5.  ข้อสรุปที่ 1 อดิเรกไม่เป็นโรคกระเพาะและสุกิจไม่ได้เป็นโรคลำไส้

ข้อสรุปที่ 2 กนกไม่ชอบเล่นฟุตบอล แต่ชอบเล่นวอลเลย์บอล หรือบาสเกตบอล

เฉลย

1) กนก อดิเรก  และสุกิจ เป็นเพื่อนกัน

2) ทั้งสามคนชอบปลูกดอกไม้ เล่นกีฬา มีอาชีพและโรคประจำตัวไม่ซ้ำกัน

3) ไม้ดอกและอาชีพของแต่ละคนจะมีพยัญชนะหน้าเหมือกับพยัญชนะตัวหน้าของชื่อของเขา

4) ไม้ดอกที่เขาชอบปลูกคือ กุหลาบ  อัญชัน  และสายหยุด

5) อาชีพของเขาคือ  กสิกร  อาจารย์  และสถาปนิก

6) โรคประจำตัวที่พวกเขาเป็นคือ โรคกระเพาะ  โรคผิวหนัง และโรคลำไส้

7) กีฬาที่เขาชอบเล่นคือ  วอลเลย์บอล  บาสเกตบอล  และฟุตบอล

8) สุกิจเป็นโรคกระเพาะและชอบเล่นฟุตบอล

ทำตาราง 

 วิเคราะห์

ข้อที่ 1.  ข้อสรุปที่ 1 กนกมีโรคประจำตัวคือ โรคลำไส้ [ไม่แน่]

โจทย์ไม่ได้ชี้ชัดว่าเป็นโรคอะไร ระหว่างโรคผิวหนังกับโรคลำไส้

ข้อสรุปที่ 2 อดิเรกมีโรคประจำตัวคือโรคผิวหนัง [ไม่แน่]

โจทย์ไม่ได้ชี้ชัดว่าเป็นโรคอะไร ระหว่างโรคผิวหนังกับโรคลำไส้

ดังนั้น คำตอบที่ถูกต้องในข้อนี้คือ ข้อ ค.

ข้อที่ 2.  ข้อสรุปที่ 1 สุกิจเป็นอาจารย์และเป็นโรคกระเพาะ [ไม่จริง]

สุกิจเป็นโรคกระเพาะจริง แต่มีอาชีพเป็นสถาปนิก ไม่ใช่อาจารย์

ข้อสรุปที่ 2 อดิเรกเป็นกสิกร และเป็นโรคผิวหนัง [ไม่จริง]

อดิเรกมีอาชีพเป็นอาจารย์ สำหรับโรคนั้น อาจจะเป็นโรคผิวหนังหรือโรคลำไส้ก็ได้

ดังนั้น คำตอบที่ถูกต้องในข้อนี้คือ ข้อ ข.

ข้อที่ 3.  ข้อสรุปที่ 1 ถ้ากนกเป็นโรคผิวหนัง  อดิเรกจะเป็นโรคลำไส้ [จริง]

กนกกับอดิเรกเป็นโรคใดโรคหนึ่งระหว่างโรคผิวหนังกับโรคลำไส้ ดังนั้น ถ้ากนกเป็นโรคผิวหนัง อดิเรกก็ต้องเป็นโรคลำไส้

ข้อสรุปที่ 2 ถ้ากนกเล่นวอลเลย์บอล อดิเรกจะชอบเล่าบาสเกตบอล [จริง]

เหตุผลทำนองเดียวกับข้อสรุปที่ 1

ดังนั้น คำตอบที่ถูกต้องในข้อนี้คือ ข้อ ก.

ข้อที่ 4.  ข้อสรุปที่ 1 กนกและอดิเรก อาจเป็นโรคผิวหนังเหมือนกันก็ได้ [ไม่จริง]

โจทย์กำหนดให้แต่ละคนต้องเป็นโรคใดโรคหนึ่ง

ข้อสรุปที่ 2 อดิเรกชอบปลูกอัญชัน และเล่นวอลเลย์บอล [ไม่แน่]

โจทย์กำหนดว่า อดิเรกชอบปลูกอัญชันจริง แต่โรคนั้น ไม่แน่ใจ

ข้อที่ 5.  ข้อสรุปที่ 1 อดิเรกไม่เป็นโรคกระเพาะและสุกิจไม่ได้เป็นโรคลำไส้ [จริง]

อดิเรกไม่เป็นโรคกระเพาะ คนที่เป็นคือสุกิจ  สุกิจเป็นโรคกระเพาะแล้ว จึงเป็นโรคลำไส้ไม่ได้

ข้อสรุปที่ 2 กนกไม่ชอบเล่นฟุตบอล แต่ชอบเล่นวอลเลย์บอล หรือบาสเกตบอล [ไม่แน่]

โจทย์ไม่ได้กำหนดว่า “กนกเทพไม่ชอบเล่นฟุตบอล” โจทย์กำหนดเพียงแต่ว่า กนกชอบเล่นอย่างใดอย่างหนึ่งระหว่างวอลเลย์บอลหรือบาสเก็ตบอล

ดังนั้น คำตอบที่ถูกต้องในข้อนี้คือ ข้อ ง.

ลักษณะข้อสอบเงื่อนไขภาษา

ข้อสอบเงื่อนไขภาษา ถ้าพิจารณาอย่างคร่าวๆ ดูเหมือนจะยาก แต่ในความเป็นจริงแล้ว เป็นข้อสอบที่ง่าย แต่ต้องใช้เวลาในการทำมากพอสมควร

โจทย์ของข้อสอบแบบนี้ จะมีเนื้อหาเป็นข้อๆ ของเหตุการณ์ใดเหตุการณ์หนึ่ง เช่น

- เช้าวันจันทร์ สุพรและคณะไปสถานีขนส่งสายเหนือ

- สุมล ไปสถานีขนส่งสายใต้

- สุเทพกับมานพไปกับสุพร แต่น้องของมานพไปกับสุมล

- มาลีโทรศัพท์ไปนัดสุมล

- สุดา และสุพรไปด้วยกัน

จากนั้น จึงจะเป็นชุดของข้อสรุป เช่น

ข้อที่ 1 ก. สุพรและเพื่อนจะเดินทางไปภาคเหนือ

ข. มาลีไปสถานีขนส่งสายใต้

ข้อที่ 2. ก. สุมลไปสถานีขนส่งสายใต้คนเดียว

ข. คณะของสุพรมีทั้งหมด 3 คน

ข้อที่ 3. ก. มานพมีน้องสาว

ข. สุเทพ สุพร สุดา และมาลี เป็นพี่น้องกัน

ข้อที่ 4. ก. สุเทพ สุพร สุดา ไปด้วยกัน

ข. สุเทพมีน้อง

ข้อที่ 5. ก. มานพ มาลี สุมล ไปด้วยกัน

ข. คณะของสุมลมี 2 คนเท่านั้น

ข้อสรุปของแต่ละข้อนั้น เราต้องมาพิจารณาตามหลักของตรรกวิทยาหรือเงื่อนไขของภาษาว่าเป็นอย่างไรใน 3 อย่าง คือ

เป็นจริง – ไม่จริง – ไม่แน่

ในแต่ละข้อนั้น มีข้อสรุป 2 ข้อ ดังนั้น ในแต่ละข้อสรุป อาจจะได้คำตอบ ดังนี้

  

จากตารางต้น

ถ้าเป็นแบบแถวที่ 1 ให้ตอบ ก.

ถ้าเป็นแบบแถวที่ 2 ให้ตอบ ข.

ถ้าเป็นแบบแถวที่ 3 ให้ตอบ ค.

ถ้าเป็นแบบแถวที่ 4 - 7 ให้ตอบ ง.

โดยคำสั่งของโจทย์ในการสอบจริง จะเป็นอย่างนี้

ตอบข้อ ก ถ้าข้อสรุปทั้งสองถูก หรือเป็นจริงตามเงื่อนไข

ตอบข้อ ข ถ้าข้อสรุปทั้งสองผิด หรือไม่เป็นจริงตามเงื่อนไข

ตอบข้อ ค ถ้าข้อสรุปทั้งสองไม่สามารถสรุปได้แน่ชัด ว่าถูกหรือผิดตามเงื่อนไข

ตอบข้อ ง ถ้าข้อสรุปทั้งสองมีข้อสรุปอันใดอันหนึ่งที่เป็นจริง ไม่เป็นจริง หรือไม่แน่ชัด ซึ่งไม่ซ้ำกับอีกข้อสรุปหนึ่ง